Nieuwe modeltekst investeringsakkoorden

Reactie

Vraag1

Geachte mevrouw Kaag,

Uw regering heeft onlangs een concept neergelegd voor een nieuwe modeltekst voor de toekomstige bilaterale investeringsverdragen. Graag wil ik de volgende suggesties doen:ISDS, zorgt ervoor dat bedrijven of investeerders staten kunnen aanklagen buiten de nationale rechter om. ISDS-tribunalen zijn niet gebonden aan de nationale wetten van het land dat aangeklaagd wordt en werken maar een kant op: alleen bedrijven mogen claims indienen. Alle vormen van ISDS moeten uit het modelverdrag worden gehaald.
Een investeerder kan alleen aanspraak maken op bescherming onder een Nederlands investeringsverdrag als er ‘substantiële bedrijfsactiviteiten’ zijn. Via deze definitie kunnen buitenlandse bedrijven, met hulp van speciale trustkantoren, eenvoudig aan de substantie-eisen van de Nederlandse overheid voldoen. In het nieuwe modelverdrag moeten alle brievenbusbedrijven volledig worden uitgesloten en sluiproutes worden afgesloten.
Er zijn in de modeltekst geen minimale criteria opgenomen waaraan een investeerder moet voldoen om gebruik te maken van de rechten onder het verdrag, behalve dat de investering niet op illegale wijze tot stand mag zijn gekomen. Die criteria moeter komen ter bescherming van mens, dier en milieu.
Fundamentele mensenrechten, zoals het recht om lid te worden van een vakbond, het recht niet gediscrimineerd te worden en het recht op vrije meningsuiting en organisatie, worden regelmatig door bedrijven met voeten getreden. Het ondertekenen van investeringsovereenkomsten moet gepaard gaan met het ondertekenen van fundamentele mensenrechtenverdragen, zoals de internationale arbeidsverdragen van de ILO.
Toekomstige investeringsverdragen zouden dieren en hun rechten beter moeten beschermen in plaats van dierenbescherming te zien als een handelsbelemmering of een investeringsobstakel.
De afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs moeten leidend zijn. Alleen bedrijven die zich aantoonbaar aan de doelstellingen van het Parijs-akkoord houden, mogen gebruik maken van investeringsbeschermingsverdragen.
Een investeringsverdrag mag geen afbreuk doen aan het recht van een overheid om nieuwe regels op te stellen, bijvoorbeeld om geldstromen aan banden te leggen tijdens een nieuwe bankencrisis, om nieuwe privacyregels voor gebruikers vast te leggen als internetbedrijven datagraaien of om te kiezen voor een duurzame toekomst zonder kernenergie.
Ik kijk uit naar uw reactie.