Nieuwe modeltekst investeringsakkoorden

Reactie

Vraag1

Alle vormen van ISDS moeten uit het modelverdrag worden gehaald. ISDS, zorgt ervoor dat bedrijven of investeerders staten kunnen aanklagen buiten de nationale rechter om. ISDS-tribunalen zijn niet gebonden aan de nationale wetten van het land dat aangeklaagd wordt en werken maar een kant op: alleen bedrijven mogen claims indienen. In plaats van ISDS zou er een multilateraal hof moeten komen waar investeerders maar ook andere stakeholders zoals vakbonden een claim kunnen indienen als afspraken in het handelsakkoord worden geschonden.

Een investeerder kan alleen aanspraak maken op bescherming onder een Nederlands investeringsverdrag als er ‘substantiële bedrijfsactiviteiten’ zijn. Via deze definitie kunnen buitenlandse bedrijven, met hulp van speciale trustkantoren, eenvoudig aan de substantie-eisen van de Nederlandse overheid voldoen. In het nieuwe modelverdrag moeten alle brievenbusbedrijven volledig worden uitgesloten en sluiproutes worden afgesloten door de substantie-eisen aan te scherpen.

Er zijn in de modeltekst geen minimale criteria opgenomen waaraan een investeerder moet voldoen om gebruik te maken van de rechten onder het verdrag, behalve dat de investering niet op illegale wijze tot stand mag zijn gekomen. Deze criteria moeten worden uitgebreid om werknemersrechten te beschermen. Dat betekent dat een criteria moet zijn dat geldende arbeidswetgeving moet worden nageleefd, alsook de fundamentele arbeidsnormen van de ILO.

Vrijhandel mag niet leiden tot verslechtering van arbeidsomstandigheden. Daarom moeten werknemersbelangen in internationale handelsverdragen net zoveel aandacht krijgen als investeerdersbelangen. Laat de ILO hierin een prominente rol spelen. Vakbonden moeten zelf zaken voor de rechter kunnen brengen. Op schendingen van werknemersrechten moeten sancties komen. Een sterkere rol voor de ILO is cruciaal. De ILO moet aan geschillenbeslechting kunnen doen, die automatisch toegankelijk is voor vakbonden.