Regeling houdende wijziging van de Tabaks- en rookwarenregeling

Reactie

Vraag1

Jaarlijks krijgen meer dan 100.000 mensen de diagnose kanker. Ruim 40.000 mensen sterven jaarlijks aan de gevolgen van kanker. KWF Kankerbestrijding zet zich, gesteund door o.a. 1 miljoen vaste donateurs en 100.000 vrijwilligers, in om de dag dichterbij te brengen dat niemand meer sterft aan kanker.

Liefst 19% van alle kankerincidentie en bijna 30% van de kankersterfte is gerelateerd aan roken (1). Toch beginnen er iedere week weer honderden kinderen met dagelijks roken. Roken is hiermee, met grote afstand, de belangrijkste vermijdbare oorzaak van kanker. Als we het aantal gevallen van kanker in Nederland willen terugdringen is het evident dat het aantal rokers in Nederland afneemt.

In Nederland is de verkoop op afstand van tabaksproducten en aanverwante producten nog steeds toegestaan. Gezien de brede toegankelijkheid van het internet (ook voor kinderen) en de mogelijkheden die er online zijn om tabaksproducten en aanverwante producten op een aantrekkelijke wijze te presenteren, achten wij het, net als de staatssecretaris, van belang dat ook de online verkooppunten worden geschaard onder het uitstalverbod. Wij zijn blij om te lezen dat het voornemen is om dit van toepassing te laten zijn op de gehele internetverkoop aan consumenten die zich in Nederland bevinden, ook wanneer sprake is van grensoverschrijdende verkoop op afstand. Wij kunnen ons vinden in het voorstel om bij deze online verkooppunten alleen tekstuele informatie toe te staan, die neutraal en sober wordt gepresenteerd en een niet-wervend karakter heeft. Het doorverwijzen naar andere internetpagina’s waarop aanvullende ‘informatie’ kan worden gevonden (bijvoorbeeld in de vorm van afbeeldingen en filmpjes), zou in dit kader ook niet mogen worden geaccepteerd. Omdat het gaat om (inhoudelijke) aanpassingen van een online omgeving (in plaats van het ombouwen van een fysieke omgeving), zouden de benodigde wijzigingen op korte termijn moeten kunnen worden uitgevoerd. Wat ons betreft ligt de deadline van 2022 dan ook te ver in de toekomst.
Naast de online verkoop van tabaksproducten en aanverwante producten, verdient wat ons betreft ook de ambulante en mobiele verkoop van tabaksproducten en aanverwante producten op evenementen en festivals nadrukkelijke aandacht in de toelichting. Uiteraard dient het uitstalverbod ook voor deze verkooppunten van toepassing te zijn. In deze gevallen kan nooit sprake zijn van een speciaalzaak.

Vraag2

Wij vinden het niet langer toestaan van het uitstallen van tabaksproducten en aanverwante producten in de etalage (of van andere reclame voor deze producten) een logisch en vanzelfsprekend verlengde van het uitstalverbod. Ook in dit geval geldt immers dat niet alleen de koper van tabaksproducten en aanverwante producten wordt blootgesteld, maar het brede publiek (waaronder kinderen, ex-rokers en rokers die willen stoppen). Geen maatregelen treffen op dit terrein zou de effectiviteit van het uitstalverbod kunnen ondermijnen.

Vraag3

Door (verdere) eisen te stellen aan de presentatie van tabaksproducten in verkooppunten (ten behoeve van de zichtbaarheid van de gezondheidswaarschuwing), zal op korte termijn een einde worden gemaakt aan bepaalde types ‘graaibakken’. Daar zijn wij blij om. Tabak is geen normaal product. Wanneer tabaksproducten worden gebruikt zoals bedoeld, dragen zij bij aan het vroegtijdig overlijden van meer dan de helft van de mensen die blijven roken, een groot deel daarvan aan kanker. Dat naar zo’n product op dit moment überhaupt nog ‘gegraaid’ mag worden, is onbegrijpelijk. Wij steunen dan ook het voorstel van de staatssecretaris om de verkoop door zelfbediening volledig aan banden te leggen en daarmee tabaksproducten en aanverwante producten minder toegankelijk en aantrekkelijk te maken. Gezien het belang voor de volksgezondheid, zouden wij er wel voor willen pleiten om hier niet tot 2022 mee te wachten. Iedere week beginnen er in Nederland nog steeds honderden kinderen met dagelijks roken. Maatregelen die die kunnen helpen voorkomen zijn essentieel om de incidentie van en sterfte aan kanker terug te dringen.

Vraag4

KWF is blij dat er nadere eisen worden gesteld aan de verpakkingen van tabaksproducten om de verleiding om te gaan roken terug te dringen. De verpakking is een belangrijk (resterend) reclamemiddel voor de tabaksfabrikanten. Het (verder) reguleren en standaardiseren van verpakkingselementen draagt eraan bij dat tabaksproducten als minder aantrekkelijk worden gezien, zeker door jongeren.(3) Met dit voorstel wordt dan ook een belangrijke volgende stap gezet in het beperken van de aantrekkelijkheid van tabaksproducten. Tegelijkertijd blijven er nog diverse mogelijkheden over voor tabaksfabrikanten om hun verpakkingen zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Zo mogen merklogo’s (waarmee een bepaald imago kan worden uitgestraald) bijvoorbeeld nog steeds worden gebruikt. De nieuwe regels dienen dan ook nadrukkelijk te worden gezien als een tussenstap, geen eindstation. Steeds meer landen besluiten tot de invoering van ‘plain packaging’, als onderdeel van een samenhangend pakket van maatregelen om de jeugd te beschermen en het (over)lijden door tabak terug te dringen. Ook in Nederland zou hier zo snel mogelijk naartoe moeten worden gewerkt.

(3) Trimbos-instituut (2015). Factsheet generieke tabaksverpakkingen (plain packaging). Utrecht: Trimbos-instituut.

Vraag5

Wij hebben geen opmerkingen met betrekking tot de uitvoerbaarheid van deze nieuwe regels. Aangezien ook het gebruik van e-sigaretten niet zonder gezondheidsrisico’s is, zijn wij blij dat, na de leeftijdsgrens en het reclameverbod (per 1 juli 2017), nu ook de andere regels die gelden met betrekking tot e-sigaretten met nicotine – voor zover relevant – van toepassing worden op e-sigaretten zonder nicotine.

Vraag6

Wij hebben geen opmerkingen met betrekking tot de uitvoerbaarheid van deze nieuwe regels. Wij staan volledig achter het doel van deze nieuwe regels; het is van belang dat het RIVM zijn rol in relatie tot de kennisgevingsprocedures voor nieuwe of gewijzigde tabaksproducten en aanverwante producten en voor nieuwsoortige tabaksproducten op een zo goed mogelijke wijze kan uitvoeren. Overigens maken wij u ons zorgen over het op de markt komen van nieuwsoortige tabaksproducten, zoals heat-not-burn producten. Wij kijken dan ook uit naar de resultaten van het onderzoek dat op dit moment wordt verricht naar de mogelijkheden voor een goedkeuringsprocedure in plaats van de huidige kennisgevingsprocedure.