Besluit uitbreiding van de monitoringsverplichting leerlingen funderend onderwijs

Reactie

Naam	Anoniem
Plaats	Den Haag
Datum	23 september 2023

Vraag1

Wilt u reageren op de uitbreiding van de plicht om in de administratie bij te houden hoe leerlingen in het funderend onderwijs de veiligheid op school beleven? Dan kunt u hier uw reactie geven. U kunt dat doen door een bericht achter te laten of door een bericht te uploaden.

Verzwaring van administratieve lasten, zowel op schoolniveau als voor leerlingen, is onwenselijk. In de consultatievragen ontbreekt daarnaast een relevante vraag: wat vinden scholen en leerlingen van de extra tijdsinvestering die de uitbreiding van de monitor vraagt? Voor leerlingen is de uitbreiding in tijd dusdanig fors dat zelfs wanneer ze begrijpen wat gevraagd wordt de doorlooptijd van de vragenlijst de concentratiespanne van de gemiddelde leerling overstijgt. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van de antwoorden en daarmee van de waarde van de uitkomsten.
Ook betekent de uitbreiding van deze monitor tenminste een uur minder effectieve onderwijstijd.

Vraag2

Discriminatie van mensen omdat ze bij een bepaalde cultuur of religie horen, of omdat ze er anders uitzien of bijvoorbeeld verliefd worden op iemand van hetzelfde geslacht komt veel voor in het onderwijs. Het gaat dan om discriminatie op basis van etniciteit (waaronder huidskleur), geslacht, seksualiteit, beperking of religie.

Door speciaal naar deze vormen van discriminatie te vragen in de schoolmonitor, krijgen scholen beter zicht op hoe bepaalde (kwetsbare) groepen leerlingen de veiligheid op school beleven. Een ander gevolg is dat deze extra onderwerpen ook leiden tot een grote hoeveelheid extra vragen die leerlingen moeten beantwoorden (18-30 extra vragen). Daarmee wordt de last die we op leerlingen leggen ook hoger.

Vraag:
Vindt u dat scholen verplicht moeten worden om naar deze vormen van discriminatie te vragen in de jaarlijkse schoolmonitor? Welke 3 à 4 vormen van discriminatie vindt u het belangrijkst?

Het is raadzaam om scholen te attenderen op verschillende vormen van discriminatie om ervoor te zorgen dat het gesprek over discriminatie en de uitvraag in een monitor echt over de volle breedte plaatsvinden. Juist die volle breedte is relevant. Vragen om een prioritering aan te brengen in vormen van discriminatie is een bagatellisering van willekeurig welke ervaring met discriminerend gedrag.

Vraag3

Voor sommige groepen is nog niet altijd een geschikte vragenlijst beschikbaar die voldoet aan de (nieuwe) eisen. Dat gaat bijvoorbeeld om leerlingen die jong zijn of in het bijzonder onderwijs of in internationale schakelklassen zitten. Het invullen van de monitor is voor veel van die leerlingen niet goed te doen. Toch is het belangrijk om ook van die leerlingen te weten hoe zij de veiligheid beleven.

Vraag 3a: Welke groepen leerlingen hebben moeite met het invullen van de schoolmonitor?

De nieuwe eisen die we aan de monitor willen stellen maken het ontwikkelen van geschikte vragenlijsten nog lastiger dan het vaak voor sommige doelgroepen al is. Toch zien we bijvoorbeeld steeds meer geschikte manieren ontwikkeld worden voor zeer jonge leerlingen (bijvoorbeeld met plaatjes). We willen dat goede werk om de sociale veiligheid van zulke groepen te kunnen meten niet bemoeilijken.

We kunnen kiezen voor de volgende opties:
1. Een minimumnorm in het primair onderwijs. Dit houdt in dat scholen verplicht worden om bijvoorbeeld alle leerlingen in groep 6 en hoger te bevragen bij de jaarlijkse schoolmonitor. Leerlingen in groep 5 en lager hoeven dan niet verplicht bevraagd te worden, maar dat mag wel. Hierdoor zullen vragenlijstenmakers zich misschien minder geroepen voelen om geschikte vragenlijsten te ontwikkelen voor lagere groepen.
2. Scholen verplichten om zo veel mogelijk leerlingen te bevragen (alle leerlingen die de schoolmonitor kunnen invullen, moeten de gelegenheid krijgen om die in te vullen, of ze in groep 3 of groep 6 zitten maakt dan niet uit). Ook zeer jonge leerlingen zouden dan bevraagd moeten worden als dat kan. Dit stimuleert de onderwijssector om naar manieren te zoeken om ook manieren te vinden om de lastigere groepen te bevragen. Een risico van deze optie is dat scholen niet altijd een geschikt instrument gebruiken en dat het gemakkelijker gebeurt dat ze niet aan de regels voldoen.

Vraag:
Geef u de voorkeur aan optie 1 of optie 2?

Laten we voorop stellen dat het relevant en noodzakelijk is dat elke school aandacht besteedt aan bewustwording rond discriminatie en het tegengaan van discriminerend gedrag. Vroeg beginnen op een laagdrempelige manier die past bij de doelgroep van betreffende school is raadzaam. Daadwerkelijk een les hieraan besteden zal daarmee meer effect sorteren dan leerlingen vragenlijsten te laten invullen. De voorkeur gaat dan ook naar geen van beide opties uit omdat beide opties onvoldoende wenselijk en effectief zijn.
Het invullen van een schoolmonitor is een uitdaging voor alle leerlingen die (nog) niet beschikken over de benodigde taalvaardigheden. Deze groep is groter dan het jonge kind, kinderen in het gespecialiseerd onderwijs en ISK-leerlingen.

Vraag4

In het geval optie 1 wordt ingevoerd, wat heeft dan uw voorkeur: een minimumnorm vanaf groep 5 of juist hoger of lager?

Indien de keuze valt op optie 1 gaat de voorkeur uit naar de bovenbouw.