Discussiestuk 'Zorg voor de Toekomst'
Reactie
Naam
|
Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam (Lector SR Hilberink)
|
Plaats
|
Rotterdam
|
Datum
|
25 januari 2021
|
Vraag1
Herkent u zich in de drie thema’s als de thema’s waar de komende jaren meer verandering op nodig is?
Thema's zijn erg vanuit systeemwereld. Ik mis het geluid van de burger.
Vraag2
Herkent u de knelpunten die op (één van) de drie thema’s worden genoemd, of missen er nog belangrijke knelpunten?
Gesteld wordt dat de zorg goed toegankelijk is. Voor volwassenen met een levenslange beperking gaat dit niet altijd op. Zo blijft deze groep achter bij preventieve zorg (denk aan screening op borstkanker of uitstrijkje, geboortezorg). Hiertegenover staat dat volwassenen met levenslange beperkingen verhoogd risico hebben op allerlei ziekten/klachten (bijv pijn, vermoeidheid, psychische klachten, maar ook diabetes, HVZ). Preventie voor deze groep staat in de kinderschoenen en verdiend expliciet aandacht.
Faciliteren van mantelzorg is goed. Echter, voor volwassenen met langdurige beperkingen is dit beperkt: een kleiner netwerk, minder vaak volwassen kinderen (terwijl opgroeiende kinderen juist ontlast moeten worden); en als er een netwerk is is scheiding tussen ondersteuning/vriendschap belangrijk om gelijkwaardige vriend te blijven. Mantelzorg wordt ingezet, maar niet structureel. Voor een aantal zal dit ook door welzijnsinstanties kunnen worden opgepakt. Maar, er is een kanteling nodig naar een meer sociaal model in de zorg: geef mensen de ondersteuning te ontplooien en vat ondersteuning breder op dan compensatie van geen eigen kracht. Bijv: als zelfredzaamheid te veel energie kost om deel te nemen aan de samenleving, dient er toch ondersteuning te komen. Zo voorkom je ook vroegtijdige arbeidsuitval.
Voor volwassenen met langdurige aandoeningen is de systeemwereld onwerkbaar. Er wordt teveel uitgegaan van soorten ondersteuning, de burger wordt geacht shop-expert te zijn bij de verkokerde loketten. Een stap zou zijn om voor deze groep één wet te organiseren, analoog aan de Zweedse LSS, maar dan goed uitgewerkt. De LSS stelt dat burgers met ernstige beperkingen recht hebben op een normaal leven, een mensenrechtenwet dus. Ga met experts en patiëntengroepen om tafel hoe zij ondersteund willen worden. Geen scheiding meer tussen verpleging/ondersteuning/welzijn; een integraal pakket dat uitgangspunten heeft voor gelijkwaardig meedoen. Dit versterkt de regiefunctie en bespaart op het optuigen van een laag om de fragmentatie op te lossen.
Sowieso valt op dat er in de nota vanuit systemen gedacht wordt, en niet vanuit de burgers zelf.
Vraag3
Welke beleidsopties die genoemd worden bij de drie thema’s leveren volgens u een belangrijke bijdrage aan de houdbaarheid van ons zorgstelsel?
Sturen op kernindicator, maar dan is gezondheid te eng. Zeker voor volwassenen met langdurige beperkingen. Quality of Life of welzijn zou beter aansluiten bij de leefwereld van deze groep.
De bekostiging obv profielen is voor de burger met levensbrede en levenslange beperkingen niet de gewenste richting. De variatie tussen op papier vergelijkbare aandoeningen in enrst/impact pakt in de werkelijkheid anders uit. Logisch, omdat iemands levenskeuzes/ sociale rollen de context bepalen van hoe de ernst/impact van de aandoening uitpakt.
Versterking cliëntondersteuning is zeer nodig.
In de beleidsopties langdurige zorg is vergrijzing een belangrijk punt. Toch is 1/3 (vd wlz en wmo-maatwerkvoorziening) jonger dan 60/65 jaar. Ik zie dit onderscheid in leeftijd te weinig terug in de opties. Bij bijv de eigen bijdrage wordt gerefereerd aan de ouderenzorg; maar het zijn ook de volwassenen met langdurige beperkingen die beperkt worden door eigen bijdragen en stapeling van zorgkosten. De aanzuigende werking van het abbonnementstarief betreft met name ouderen die bijv hun huishoudelijke hulp zelf zouden kunnen bekostigen. Ook dit vraagt om betere aansluiting bij de levensfase van de zorg/ondersteuning. De herpositionering vd ouderenzorg benadert een dusdanige aanpak; maar invoering van een soort LSS is minder ingrijpende stelselwijziging.
Vraag4
Heeft u concrete suggesties om bepaalde opties nader te concretiseren en praktisch vorm te geven?
Bied me aan om over concrete invulling LSS mee te denken.
Vraag5
Welke beleidsopties ontbreken er nog?
Zie boven, de LSS.
Het opschorten van verplichte herindicaties kan ook besparen.