Discussiestuk 'Zorg voor de Toekomst'

Reactie

Vraag1

In algemene zin kunnen wij ons vinden in de genoemde thema’s.
Bij 1: Alzheimer Nederland juicht de uitgebreide aandacht voor het thema preventie toe. Wij pleiten voor een brede benadering hiervan, waarbij ook hersengezondheid centraal staat. Het volgen van een gezonde leefstijl kan ook 40% van de gevallen van dementie helpen uitstellen of voorkomen.
Bij 2: Alzheimer Nederland ziet hoe – als gevolg van de schotten tussen zorgwetten – mensen met dementie soms niet goed en makkelijk de juiste zorg krijgen. Vooral in de thuissituatie, waar 70% van de mensen met dementie zich in bevinden. Wij pleiten daarom voor domeinoverstijgende samenwerking en experimenten met de ontvlechting van financiering.
Bij 3: eHealth en andere digitale toepassingen nemen toe, een ontwikkeling die we toejuichen. Deze innovatieve vormen van zorg kunnen helpen zorgmedewerkers te ontlasten en ouderen langer thuis te laten wonen, mits ontwikkeld met zorgmedewerkers en mensen met dementie / mantelzorgers.

Vraag2

Alzheimer Nederland is blij dat de grote uitdagingen als gevolg van de vergrijzing erkend worden. Vergrijzing betekent ook: een toename aan mensen met dementie. In Nederland zijn er momenteel 280.000 mensen met dementie. De verwachting is dat dit aantal in 2040 is verdubbeld tot meer dan een half miljoen mensen. Dit zal een aanzienlijk beslag leggen op de zorgkosten en we zullen ons zorgsysteem hierop in moeten richten.
Ook het onderwerp wonen missen we in de consultatie Zorg voor de toekomst. Deze uitdaging en mogelijke oplossingsrichtingen komen onvoldoende naar voren in de discussienota.

Vraag3

Bevorderen van eigen regie: We roepen op tot een explicietere vermelding van mogelijkheden om de hersengezondheid te verbeteren.
Het faciliteren van mantelzorg en zelfhulp: Een vergrijzende bevolking en een stijgend aantal mensen met dementie betekent dat er een groter beroep op mantelzorgers zal worden gedaan. Daarnaast zorgt een mantelzorger van iemand met dementie gemiddeld 40 uur per week, tegenover 7,4 uur voor een gemiddelde mantelzorger. Mantelzorgondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van casemanagers dementie, is dan ook noodzakelijk om dit op te vangen.
Een krachtige sociale basis en een integrale aanpak van sociale problematiek: Mensen met dementie hebben behoefte aan passende zorg, dichtbij de mensen. Een sociale aanpak, met inzet op casemanagers dementie en ontmoetingscentra, kan hier een sleutelrol vervullen.
Aanvullende middelen voor gemeenten: Het grote beroep op de zorgtaak van gemeenten, bijvoorbeeld in de vorm van de Wmo, mag niet ten koste gaan van de kwaliteit én kwantiteit van de zorg.
Versterken van cliëntondersteuning: Mensen met dementie en hun mantelzorgers zijn het meest geholpen met ondersteuning in de vorm van een casemanager dementie. De bekendheid hiervan verdient meer prioriteit.
Coördinatie van domeinoverstijgende zorg en de zorgplicht: Regie op het gebied van domeinoverstijgende zorg kan helpen voorkomen dat verschillende zorgwetten niet goed op elkaar aansluiten en mensen met dementie tussen wal en schip vallen. De regionale verschillen zijn gigantisch. Samenwerking lijkt de succesfactor.
Vereenvoudiging van de overgangen tussen domeinen: Alzheimer Nederland pleit voor experimenten met domeinoverstijgende samenwerking en ontschotting, zodat de ‘zorgval’ wordt voorkomen en gemeenten mensen met dementie vanuit de Wmo blijven ondersteunen i.p.v. doorschuiven naar de Wlz.
Scheiden van wonen en zorg: De ontwikkeling van nieuwe woonzorgcombinaties, tussen thuis en verpleeghuis in, is hard nodig. In dit kader is het onderzoeken van een scheiding tussen wonen en zorg een interessante oplossing.
Digitaal ondersteunde zorg meer vanzelfsprekend maken: Wij hebben de afgelopen tijd positieve ervaringen opgedaan met digitaal ondersteunde zorg. Deze innovatieve vormen van zorg kunnen helpen zorgmedewerkers te ontlasten en ouderen langer thuis te laten wonen. Voorwaarden zijn ontwikkeling met gebruikers (mensen met dementie, mantelzorgers, medewerkerszorg) en goede trainingen.

Vraag4

Versterken van cliëntondersteuning: Voor mensen met dementie en hun mantelzorgers is de casemanager dementie een belangrijke steun. Casemanagement dementie wordt weliswaar helemaal vergoed uit de basisverzekering, maar wij zien dat de relatief lage bekendheid mensen weerhoudt er gebruik van te maken. Behalve het versterken van de cliëntondersteuning is het daarom ook noodzakelijk te werken aan de bekendheid en zichtbaarheid van casemanagement dementie, al vanaf het begin van de diagnose.
Zorgprofessionals maken de zorg en zijn de sleutel tot verandering: Om zorgprofessionals en mantelzorgers te helpen bekwaam te raken in het gebruik van digitale toepassingen en eHealth pleit Alzheimer Nederland voor het breder beschikbaar maken van skillslabs. Zo kunnen zorgprofessionals laagdrempelig kennismaken met de nieuwste technologieën en applicaties.
Doordat de overgang tussen verschillende zorgwetten niet goed op elkaar aansluit vallen mensen met dementie tussen wal en schip. Eén van de gevolgen is de zogenoemde ‘zorgval’, waarbij mensen bij overgang van Wmo/Zvw naar Wlz méér betalen voor minder zorg, terwijl hun zorgvraag juist is toegenomen. Deze zorgval is de afgelopen jaren opgevangen met overbruggingszorg, maar vraagt om structurele oplossingen. Alzheimer Nederland pleit voor experimenten met domeinoverstijgende samenwerking en ontschotting, waarna succesvolle experimenten worden omgezet naar standaardzorg, begeleidt door de ‘Rekenkamer Dementie’.

Vraag5

De discussienota noemt het streven om zorg en ondersteuning zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de samenleving. We roepen nadrukkelijk op om ook aan de kant van de samenleving te kijken hoe deze aan kan sluiten op een toename van het aantal chronisch zieken en daartoe beleidsopties toe te voegen. De afgelopen jaren is gewerkt aan een meer dementievriendelijke samenleving, waarbij meer aandacht is voor en kennis over dementie met name bij het brede publiek, verenigingen, gemeenten en medewerkers in de dienstverlenende sector (bv. kappers, supermarkten), veiligheid en transport. Dat helpt uiteindelijk ook de zorg, aangezien mensen met dementie zich prettiger voelen in hun naaste omgeving.

Bijlage