Discussiestuk 'Zorg voor de Toekomst'

Reactie

Vraag1

Het Partnership herkent zich in de thema’s. Voor stoppen met roken zijn vooral de thema’s preventie en gezondheid en organisatie en regie belangrijk. Een vijfde van de ziektelast is gerelateerd aan ongezond gedrag en ongezonde leefstijl en is daarmee vermijdbaar. Roken is nog steeds de belangrijkste vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. In Nederland sterven elk jaar meer dan 20.000 mensen aan de gevolgen van roken en meeroken. Van de totale ziektelast komt 9,4% door roken, volgens de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018. Inzetten op het voorkomen van zorg is een zeer belangrijk onderwerp. Dat start met er voor zorgen dat kinderen niet beginnen met roken. Het creëren van een gezonde omgeving is daarbij een belangrijk middel. Dat kan onder meer door ervoor te zorgen dat tabak alleen nog maar in tabaksspeciaalzaken kan worden gekocht. En door alle openbare ruimtes, organisaties en bedrijven rookvrij te laten zijn. Inclusief de terrassen in de horeca. Ook de organisatie van zorg en de regie kan veel beter als het gaat om het signaleren, effectief doorverwijzen en het krijgen van zorg op maat.

Vraag2

De lange reeks van knelpunten herkennen en erkennen we, maar enige prioritering is gewenst. De zorg kan een grotere rol spelen waar het gaat om de behandeling van de gevolgen van leefstijl, waarbij de rijksoverheid zorg kan dragen voor de juiste condities voor deze zorg. Daarnaast kan de rijksoverheid door middel van maatregelen een gezonde leefstijl vanzelfsprekender maken, en zo voorkomen dat mensen ziek worden vanwege hun leefstijl.

Voor het behoud van betaalbare, kwalitatief hoogwaardige zorg zou het accent veel meer op gezondheid moeten liggen. Gezondheid is niet alleen het domein van de zorg maar is van ons allemaal (en van alle ministeries). ‘Health in all policies’ is nodig om met de brede blik op gezondheid te kijken waardoor zorg doelmatiger kan worden ingezet. Ook als het gaat om stoppen met roken is dat een belangrijk thema. Ruime beschikbaarheid van kwalitiatief goede stoppen met roken begeleiding is nodig om Nederland gezonder te krijgen. Immers, iedere gestopte roker zorgt ervoor dat in zijn omgeving de mensen geen schade meer ondervinden van tweede en derdehandsrook en geeft het goede voorbeeld aan de jeugd. Verzekeraars kopen onvoldoende zorg op maat in, kopen vaak niet regionaal in, en verslavingszorg, een belangrijke schakel in de keten, wordt nu niet vergoed.

Vraag3

Een goed onderbouwd basispakket van gepaste zorg dat is gebaseerd op het principe van Juiste Zorg op Juiste Plaats en in afstemming tussen aanbieders en patienten tot stand is gekomen levert in de visie van het Partnership de belangrijkste bijdrage aan de houdbaarheid van het stelsel. Stoppen met roken begeleiding en stoppen met roken verslavingszorg moeten daar zonder financiele drempels onderdeel vanuit maken. Meer aandacht voor regionale afstemming (zorgpaden) en het bereiken van de kwetsbare lage SEP groepen kan daaraan in hoge mate bijdragen. Het terugdringen van het aantal rokende mensen levert meer arbeidsproductiviteit op en lagere zorglasten, niet alleen bij de mensen die roken maar ook bij de ‘mee-rokers’.

Sinds de ondertekening van het Nationaal Preventieakkoord zijn belangrijke stappen gezet. Om een rookvrije generatie te bereiken, is intensivering van het Preventieakkoord (deelakkoord roken), met verdergaande maatregelen en voldoende financiële middelen, echter essentieel.

Vraag4

Met name op het gebied van leefstijl en gezondheid dragen goed gedefinieerde en onderzochte zorgpaden bij aan behoud van het stelsel. Experimenten op dit punt moeten worden gestimuleerd, waarbij zorg en het sociale domein op het niveau van de wijk betrokken moeten worden. Daarna verdient de gedachte aan een Gezondheidsfonds om het concreet te maken. Je zou kunnen denken aan het afromen van zorgkosten t.b.v. een gezondheidsfonds in 5 achtereenvolgende jaren telkens met 1%. Aanbieders kunnen daaruit omschreven aanbod zoals bij stoppen met roken de geaccrediteerde methodes (zie Kwaliteitsregister) vergoed krijgen.

Vraag5

Een overheid die voortvarend maatregelen neemt, die rokers stimuleren om te stoppen met roken en die voorkomen dat kinderen beginnen met roken, is onmisbaar. Financiering van publiekscampagnes, jaarlijkse verhoging accijnzen, verminder verkooppunten en e-sigaret reguleren zijn de belangrijkste maatregelen die de overheid kan nemen. Daarnaast is het belangrijk om goede stoppen met roken zorg te faciliteren.
Niet voor alle rokers is het mogelijk te stoppen met roken, ook niet met behulp van de huidige beschikbare behandelingen die vergoed worden door de zorgverzekeraars. Goede stoppen-met-rokenzorg bereikt iedereen, ook de mensen met een lage sociaal economische positie en/of ernstig verslaafde rokers. Voor al deze rokers dient een passende behandeling mogelijk te worden gemaakt. Succesvolle stoppen met roken ondersteuning heeft daarnaast positieve gevolgen voor kinderen. Als kinderen minder mensen in hun sociale omgeving hebben die roken, lopen zij minder risico om ook zelf te gaan roken.

Middelen uit een Gezondheidsfonds kunnen gebruikt worden om:
• Kennisinstituten te ondersteunen in het faciliteren van beroepsprofessionals om goede leefstijlzorg en stoppen met roken begeleiding te geven. Door het actualiseren van richtlijnen, het onderhouden van een kwaliteitsregister, en het ondersteunen bij de implementatie middels scholing en producten (zie als voorbeeld ‘de Rookvrije Start’ https://rookvrijestart.rokeninfo.nl/)
• De netwerkorganisatie en samenwerking rondom leefstijl en met name stoppen met roken te financieren. De regionale zorgpaden rondom stoppen met roken die nu in 10 regio’s ingericht worden met ondersteuning van het Trimbos zouden in alle regio’s en duurzaam gefinancierd kunnen worden vanuit zo’n fonds.
• Om publieke gezondheid, zorg en sociaal domein goed te laten samenwerken rondom voorkomen van en stoppen met roken zien wij kansen om een health impact bond af te sluiten waarbij afspraken worden gemaakt om het roken terug te dringen en ruimte ontstaat om te investeren op basis van de verwachte gezondheidswinst en kostenbesparing.
• Preventieve initiatieven in bedrijven en instellingen voor SMR-zorg en rookvrij worden te bekostigen, zoals deze worden uitgevoerd door arbo-professionals; werkgevers dragen immers al in hoge mate bij aan de kosten van de zorg d.m.v. premies