Ontwerp-beleidsprogramma Klimaat

Reactie

Vraag1

Ik mis de relatie met de voorstellen van het IPCC (zie het rapport over mitigerende maatregelen waarin veel drastischere stappen worden genoemd). Het IPCC stelt eigenlijk dat er nu zijn nog maatregelen mogelijk die ons leven verbeteren, over een paar jaar moet waarschijnlijk worden overgegaan tot pijnlijke noodmaatregelen.

Voor de elektrificering is een hele grote hoeveelheid extra energie nodig, onhaalbaar als we proberen te verduurzamen wat we nu doen. We moeten minder doen en dingen anders doen. Waar staan die keuzes? Hoe komen we tot een grote energiebesparing, hoe kiezen we om sectoren uit te schakelen die veel energie verbruiken, maar netto weinig toevoegen (Hoogovens, Schiphol, sierteelt?).

Vraag2

Door de politiek een grote stem te geven in het klimaatbeleid wordt het alleen maar complexer. Electorale belangen en politieke ideologie (zoals marktdenken of herverdeling) verstoren het zicht op goede oplossingen. De politiek wordt te veel gemanipuleerd door gevestigde belangen en bedrijfslobbyisten die voor korte termijn aandeelhouderswaarde gaan. De politiek zou, net als in de landen om ons heen, veel meer gebruik moeten maken van burgerberaden voor het formuleren van klimaatbeleid. Er is dan een brede insteek nodig: het probleem: klimaatverandering en de ecologische achteruitgang, moeten centraal staan, niet geïsoleerde vraagstukken zoals nu bij het klimaatakkoord. Doorbreek het silo denken en laat onafhankelijke burgers mee beslissen over wat zij rechtvaardig klimaatbeleid vinden.

Vraag3

Het brede maatschappelijke klimaatoverleg uit de beleidsnota verdient die naam niet. De regering zou een brede maatschappelijke dialoog moeten organiseren, niet weer een achterkamertje met wat vertegenwoordigers van oude instituten en voor de hand liggende excuusgroepen (klimaatcoalitie, jongeren). Dit helpt alleen wat communicatiebureaus en bobo’s aan een baantje. Het gaat om mandaat, adequaat beleid en draagvlak. Daarvoor moet de brede bevolking duidelijk zijn dat we moeten doen wat de wetenschap en de VN zegt (snelle en drastische actie), dat de urgentie duidelijk wordt (als we dat NU doen, dan kan dat nog gaan leiden tot een betere wereld voor iedereen) en zorgen dat alle perspectieven gehoord worden.

Vraag4

Er moet een brede maatschappelijke dialoog komen over de urgentie van de klimaatcrisis en de net zo risicovolle teloorgang van ons milieu, de biodiversiteit en de achteruitgang van lucht-, water- en bodemkwaliteit. Alleen door eerlijk over de situatie te communiceren, vanuit de overheid, zal er voldoende draagvlak ontstaan voor de grote veranderingen die we niet meer kunnen ontlopen. Doe wat de wetenschap zegt en kom in actie.

Bij zo’n overheidscampagne hoort ook een burgerberaad klimaat. De politiek zal dit nu nooit alleen kunnen doen, zie het boek over Burgerberaden van Eva Rovers. Er is een update nodig van ons democratische stelsel, het moet meer democratisch worden. Politici zitten vast aan ideologische en electorale belangen, luisteren te veel naar bedrijven en hebben geen oog voor lange termijn belangen. Daarom: laat de burgers helpen, start een Burgerberaad Klimaat.

Economen pleiten voor het veel steviger belasten van klimaatschade door de CO2-heffingen te verhogen, daar zou Nederland bij voorop moeten lopen. En ook belastingen gelijk trekken: dezelfde accijns op kerosine en stookolie, als op benzine, dezelfde gasprijs voor de industrie als voor huishoudens, dezelfde kosten voor water voor de industrie als voor huishoudens. BTW invoeren voor vliegtickets, net als voor treinreizen. Dan kunnen deze belastingen voor burgers naar beneden en worden bedrijven gestimuleerd om snel minder energie te verbruiken. Wat overigens ook goed is voor de volksgezondheid (staat ook onder druk), de natuur en het geluk van de Nederlanders.