Belasting op luchtvaart

Reactie

Naam	Dhr C.J.B. van Urk
Plaats	Wageningen
Datum	6 juli 2018

Vraag1

1. Achtergrond
In het internationale luchtvervoer is op dit moment geen accijns verschuldigd over vliegtuigbrandstoffen, en geen btw over vliegtickets. De invoering van een belasting op luchtvaart leidt tot een opbrengst die, net als andere belastingen zoals btw en accijns, ten goede komt aan de algemene middelen waaruit de overheidsuitgaven worden betaald. Tegelijkertijd zouden daarmee de negatieve milieugevolgen van de luchtvaart, die nu niet of slechts ten dele worden doorberekend aan vliegmaatschappijen en hun klanten, wat beter tot uitdrukking komen in de prijs van luchtvervoer. Dit kan leiden tot verkleining van het prijsverschil met mogelijke alternatieve vervoermiddelen die minder milieubelastend zijn, en daarmee tot een andere keuzes door consumenten. Het kan echter afhankelijk van de omstandigheden, zoals tarieven en afstand naar een alternatieve luchthaven buiten Nederland, ook leiden tot de keuze om af te zien van de reis of te reizen via een luchthaven over de grens, waar geen belasting op luchtvaart wordt geheven.

Vraag 1
Hoe kijkt u aan tegen deze aspecten van een belasting op luchtvaart? Zijn er onderwerpen die u in dit verband onder de aandacht wil brengen en zo ja, kunt u deze toelichten?

Er is veelal geen alternatief voor luchtvervoer. Met een landingsbaan van 3 kilometer kan men de wereld bereiken, treinen en auto’s hebben enorme infrastructuren nodig in de vorm van rail en weg. Deze alternatieven zijn alleen realistsch tussen grote steden over beperkte afstand. Luchtvaartbelasting heeft geen relatie met deze realiteit. Consumenten kiezen historisch gezien voor gemak en een goede prijs-product verhouding. Luchtvaart is per definitie, zeker ook qua milieu effecten, zeer landsgrens overschrijdend. Een belasting in Nederland alleen heeft slechts tot effect dat mensen vanuit een ander Europeesch land gaan vliegen. De keuze om niet of minder te vliegen zal hierdoor niet gemaakt worden. Het milieu wordt evenveel belast.

Vraag2

2. Onderzoek verschillende opties en proces
Hoewel de voorkeur van het kabinet uitgaat naar het eerste, Europese spoor, zijn de afgelopen maanden ook het tweede spoor (een heffing op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen) en het derde spoor (een belasting per passagier) al onderzocht. Dit is nodig omdat de zorgvuldige invoering van een belasting op luchtvaart een voorbereidingstijd vraagt van enkele jaren. CE Delft heeft onderzoek gedaan naar de mogelijke effecten van de drie verschillende opties. De resultaten van dit onderzoek heeft het kabinet op 29 juni 2018 verstuurd aan beide Kamers. Het onderzoek is bijgevoegd bij deze consultatie.

Vraag 2
Geeft het voorgaande u aanleiding tot opmerkingen en zo ja, kunt u dit toelichten?

De techniek van vliegtuigmotoren maakt grote progressie door in zuinigheid en vervuiling. Het lijkt mij effectief om de vuilste vliegtuigen extra te belasten en de meest geavanceerde te ontlasten. Dit heeft daadwerkelijk een economisch en milieitechnisch effect. Andere vormen van belasting hebben m.i. in essentie geen effect.

Vraag3

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

3. Btw en accijns
Een van de redenen dat het kabinet een belasting op luchtvaart onderzoekt, is dat in het internationale vliegverkeer geen accijns is verschuldigd over vliegtuigbrandstoffen en geen btw over vliegtickets. Om dit op Europees niveau te veranderen is voor beide belastingen een voorstel nodig van de Europese Commissie, dat vervolgens met unanimiteit moet worden aangenomen. Om brandstof voor vliegtuigen op Europees niveau in de accijnsheffing te kunnen betrekken is het in theorie ook een optie om op Europees niveau bilaterale luchtvaartverdragen op dit punt te herzien.

Vraag 3
Wat is uw mening over deze opties? Ziet u nog een andere mogelijkheid om te bereiken dat de luchtvaart wordt betrokken in de heffing van btw en accijns, en ziet u hier ook een rol voor de luchtvaartsector zelf? Kunt u dit toelichten?

Ik zie vooral ongelijkheid tussen gebieden en continenten. Vliegen is een typisch wereld omspannende vorm van transport. Belasting op brandstof bijvoorbeeld klinkt logisch maar Europa wordt daarmee gewoon een duurder eiland op aarde om vliegtuigen te betanken. Dat is een keuze. Idealistisch bezien brengt het geen gedragsverandering teweeg en heeft het geen effect op de milieubelasting.

Vraag4

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

4. Europese passagiersbelastingen
Verschillende Europese landen, waaronder Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, heffen op dit moment een vliegbelasting per vertrekkende passagier. Deze heffingen zijn niet gecoördineerd. België, Nederland en Luxemburg heffen geen vliegbelasting. Een optie is denkbaar waarbij passagiersbelastingen binnen de Europese Unie meer worden gecoördineerd, bijvoorbeeld door afspraken te maken waarover belasting zal worden geheven, binnen welke bandbreedte eventuele afstandszones en tarieven worden gekozen, of hoe dubbele belasting wordt voorkomen. Denkbaar is een meer permanente vorm van afstemming tussen landen die daadwerkelijk een vliegbelasting hebben ingevoerd of dit overwegen te doen. Een andere optie zou kunnen zijn in te zetten op harmonisatie op Europees niveau van de voornaamste kenmerken van dergelijke passagiersbelastingen. Een nog verdergaande optie zou een Europese passagiersbelasting zijn.

Vraag 4
Wat is uw mening over dergelijke opties voor meer coördinatie of harmonisatie op Europees niveau van belastingen op luchtvaart? Ziet u nog andere mogelijkheden voor afstemming op Europees niveau en zo ja, kunt u dit toelichten?

De concurrentie van vliegmaatschappijen uit landen zonder dit soort belasting en tevens opererend met staatssteun zou nog sterker gevoeld kunnen worden door Europese maatschappijen. Op lange termijn lijkt het mij belangrijk dat wij een economisch sterke luchtvaartsector blijven houden in Europa. Belasting zou penny wise pound foolish kunnen blijken, mochten Euro maatschappijen mede daardoor de strijd verliezeen met bv de midden-oosten carriers. Mocht het ooit zover komen dat bedrijven als Emirates een monopolie positie krijgen en/of Euro maatschappijen opkopen dan zla er weinig belasting meer te innen zijn via Europese wetgeving.

Vraag6

Spoor 2 Een belasting op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen

6. Geluidscertificering en maximaal startgewicht
Een tweede spoor dat het kabinet onderzoekt is een nationale heffing op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen. Hiervoor wordt aangesloten bij de geluidscertificering en het maximale startgewicht van het vliegtuig. De uitstoot hangt met deze criteria samen - hoe hoger het geluidsniveau en het maximale startgewicht, hoe hoger de uitstoot - en is niet als apart criterium benoemd. Wel is het effect op de uitstoot onderzocht.

Vraag 6
Wat is uw mening over deze keuze? Zijn er in dit verband - de focus op de geluidscertificering en het maximale startgewicht bij een heffing per vliegtuig - nog zaken die u onder de aandacht wil brengen? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Startgewicht is geen zinnig criteruim. Kwalitatief hangt uitstoot af van de motortechniek. Kwantitatief niet van het startgewicht, maar van het aantal seat-kilometers t.o.v. de gebruikte energie/brandstof.

Vraag13

Algemeen

13. Vervolg
Het kabinet zal na de zomer een keuze maken welke variant verder wordt uitgewerkt. Zowel bij die keuze als bij de verdere uitwerking zal ook de inbreng in deze consultatie worden betrokken.

Vraag 13
Heeft u in dit verband nog opmerkingen of suggesties die in het voorgaande nog niet aan de orde zijn geweest en die u onder de aandacht van het kabinet wil brengen?

Ik begrijp niet waarom men een vliegtax wil invoeren. De opbrengst voor de schatkist is niet heel groot. De mogelijke consequenties, zoals weglekken van passagiers maar omringende landen en nog moeilijker concurreren tegen grote carriers uit verre landen kunnen grote economische schade op termijn veroorzaken.