Belasting op luchtvaart

Reactie

Naam	M. Rotsteeg
Plaats	Hoenderloo
Datum	10 augustus 2018

Vraag1

1. Achtergrond
In het internationale luchtvervoer is op dit moment geen accijns verschuldigd over vliegtuigbrandstoffen, en geen btw over vliegtickets. De invoering van een belasting op luchtvaart leidt tot een opbrengst die, net als andere belastingen zoals btw en accijns, ten goede komt aan de algemene middelen waaruit de overheidsuitgaven worden betaald. Tegelijkertijd zouden daarmee de negatieve milieugevolgen van de luchtvaart, die nu niet of slechts ten dele worden doorberekend aan vliegmaatschappijen en hun klanten, wat beter tot uitdrukking komen in de prijs van luchtvervoer. Dit kan leiden tot verkleining van het prijsverschil met mogelijke alternatieve vervoermiddelen die minder milieubelastend zijn, en daarmee tot een andere keuzes door consumenten. Het kan echter afhankelijk van de omstandigheden, zoals tarieven en afstand naar een alternatieve luchthaven buiten Nederland, ook leiden tot de keuze om af te zien van de reis of te reizen via een luchthaven over de grens, waar geen belasting op luchtvaart wordt geheven.

Vraag 1
Hoe kijkt u aan tegen deze aspecten van een belasting op luchtvaart? Zijn er onderwerpen die u in dit verband onder de aandacht wil brengen en zo ja, kunt u deze toelichten?

Het invoeren van vliegtaks/vliegbelasting/luchtvaartbelasting is een absolute must. Principe van dat de vervuiler betaalt moet ook mbt luchtvaart in praktijk worden gebracht. Volledige kosten moeten worden (door)berekend aan airline/passagiers. True pricing moet, dus alle kosten mbt (volks)gezondheid, milieu, klimaat, waardedaling woningen, omzetdaling (recreatie)ondernemers doorberekenen. Een deel vd mensen zal wellicht kiezen voor buitenlandse luchthaven, maar dit zullen vooral klanten van prijsvechters zijn. Nederlandse overheid doet overigens alsof er niet al in groot aantal Europese landen vliegtaks is. Voer actieve campagne om mensen te laten kiezen voor trein, bus, auto (met meerdere personen). Voer hoog btw tarief op vliegticket in en zet treinkaartjes op 0%. Investeer opbrengst vliegtaks in milieuvriendelijke(re) alternatieven. Kijk (internationaal) naar mogelijkheden Maglev-treinen en hyperloops en andere hsl-verbindingen binnen Europa. Vliegen binnen straal ca 750 km zou niet meer moeten mogen gezien desastreuze effecten op de aarde.

Vraag2

2. Onderzoek verschillende opties en proces
Hoewel de voorkeur van het kabinet uitgaat naar het eerste, Europese spoor, zijn de afgelopen maanden ook het tweede spoor (een heffing op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen) en het derde spoor (een belasting per passagier) al onderzocht. Dit is nodig omdat de zorgvuldige invoering van een belasting op luchtvaart een voorbereidingstijd vraagt van enkele jaren. CE Delft heeft onderzoek gedaan naar de mogelijke effecten van de drie verschillende opties. De resultaten van dit onderzoek heeft het kabinet op 29 juni 2018 verstuurd aan beide Kamers. Het onderzoek is bijgevoegd bij deze consultatie.

Vraag 2
Geeft het voorgaande u aanleiding tot opmerkingen en zo ja, kunt u dit toelichten?

Minister Van Nieuwenhuizen roept voortdurend dat ze vliegtaks het liefst in Europees verband wil invoeren, maar vertelt er nooit bij dat een groot aantal Europese landen, wo Duitsland, al lang en breed een vliegbelasting heeft.
Elke vervuiler moet betalen en meest vervuilende vliegtuigen moeten geweerd worden. Zie aangenomen motie van oa Jan Paternotte.

Vraag3

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

3. Btw en accijns
Een van de redenen dat het kabinet een belasting op luchtvaart onderzoekt, is dat in het internationale vliegverkeer geen accijns is verschuldigd over vliegtuigbrandstoffen en geen btw over vliegtickets. Om dit op Europees niveau te veranderen is voor beide belastingen een voorstel nodig van de Europese Commissie, dat vervolgens met unanimiteit moet worden aangenomen. Om brandstof voor vliegtuigen op Europees niveau in de accijnsheffing te kunnen betrekken is het in theorie ook een optie om op Europees niveau bilaterale luchtvaartverdragen op dit punt te herzien.

Vraag 3
Wat is uw mening over deze opties? Ziet u nog een andere mogelijkheid om te bereiken dat de luchtvaart wordt betrokken in de heffing van btw en accijns, en ziet u hier ook een rol voor de luchtvaartsector zelf? Kunt u dit toelichten?

Er moet absoluut accijns gaan worden geheven op vliegtuigbrandstof, net als hoog btw-tarief op vliegtickets. Onderzoek alle opties. Het is de hoogste tijd dat de luchtvaartsector ook zelf hun verantwoordelijkheid neemt. Ze hebben ca een halve eeuw geprofiteerd ten koste van... Als dat leidt tot stabilisering of evt krimp luchtvaart, is er een win/win-situatie. Zoals aangetoond in het artikel van Floor Milikowski in De Groene 'Vlag, volkslied, vliegveld' is luchtvaart al lang niet meer de motor van de Nederlandse economie. Het is niet zo dat de welvaart toeneemt door groei luchtvaart, maar luchtvaart groeit juist door toegenomen welvaart, aldus Walter Manshanden. Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur heeft in 2016 in rapport 'Mainports voorbij' ook keihard aangetoond dat het concept van mainports achterhaald is. Andere sectoren zijn nu veel belangrijker voor de Nederlandse economie. We zitten in een overgangstijdperk. Natuurlijk gaat dat gepaard met pijn voor sommige sectoren, maar er is groei voor andere. We zijn ooit van de stoommachine af gegaan, de textielindustrie in Nederland werd ingehaald door nieuwe ontwikkelingen. Dat geldt nu voor (fossiele) luchtvaart. Dit keer is er ook een absolute noodzaak en die heet klimaatverandering.

Vraag4

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

4. Europese passagiersbelastingen
Verschillende Europese landen, waaronder Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, heffen op dit moment een vliegbelasting per vertrekkende passagier. Deze heffingen zijn niet gecoördineerd. België, Nederland en Luxemburg heffen geen vliegbelasting. Een optie is denkbaar waarbij passagiersbelastingen binnen de Europese Unie meer worden gecoördineerd, bijvoorbeeld door afspraken te maken waarover belasting zal worden geheven, binnen welke bandbreedte eventuele afstandszones en tarieven worden gekozen, of hoe dubbele belasting wordt voorkomen. Denkbaar is een meer permanente vorm van afstemming tussen landen die daadwerkelijk een vliegbelasting hebben ingevoerd of dit overwegen te doen. Een andere optie zou kunnen zijn in te zetten op harmonisatie op Europees niveau van de voornaamste kenmerken van dergelijke passagiersbelastingen. Een nog verdergaande optie zou een Europese passagiersbelasting zijn.

Vraag 4
Wat is uw mening over dergelijke opties voor meer coördinatie of harmonisatie op Europees niveau van belastingen op luchtvaart? Ziet u nog andere mogelijkheden voor afstemming op Europees niveau en zo ja, kunt u dit toelichten?

Het zou prachtig zijn als er op Ejuropees niveau overeenstemming zou kunnen komen, maar dat mag geen belemmering zijn om ticketbelasting te berekenen aan ELKE passagier die vanaf een Nederlandse luchthaven vertrekt, dus ook transferpassagiers. Afstemming zou ook op Benelux niveau kunnen, aangezien Duitsland al een vliegbelasting heeft.
Verder zou eigenlijk moeten gelden: hoe korter de afstand, hoe hoger de belasting. Voor korte(re) afstanden zijn er namelijk vaak goede alternatieven, zoals trein, bus, auto (mits met meer dan één passagier)

Vraag5

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

5. Onderzochte varianten 1a en 1b
In het onderzoek zijn twee varianten van een Europese ticketbelasting onderzocht met een indeling in drie afstandszones zoals in de Duitse vliegbelasting, afhankelijk van de vliegafstand naar de eindbestemming: 0-2000 kilometer, 2000-6000 kilometer en verder dan 6000 kilometer. Uitgaande van de beoogde opbrengst voor Nederland van € 200 miljoen per jaar gelden hierbij lagere tarieven dan in de Duitse vliegbelasting.
• In variant 1a is ter vergelijking het effect onderzocht als alle EER lidstaten zo’n ticketbelasting zouden invoeren naast eventuele bestaande (vlieg)belastingen.
• In variant 1b voeren alle EER lidstaten een ticketbelasting in en gelden alleen minimumtarieven. Landen die al een belasting op luchtvaart hebben met gelijke of hogere tarieven, hoeven hun tarieven dan niet aan te passen.

Vraag 5
Heeft u opmerkingen over de twee onderzochte varianten en de effecten daarvan? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Afstandszones behoeven extra categorie: 0-1000 kilometer. Hier supertarief ticketbelasting invoeren, omdat er voor deze reizen vaak een milieuvriendelijker alternatief is. Nederland zet veel te laag in met de tarieven! Vliegen moet veel zwaarder worden belast, ook daar waar al een vorm van vlieg/ticketbelasting is.
De onderzochte varianten zijn (te) beperkt.

Vraag6

Spoor 2 Een belasting op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen

6. Geluidscertificering en maximaal startgewicht
Een tweede spoor dat het kabinet onderzoekt is een nationale heffing op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen. Hiervoor wordt aangesloten bij de geluidscertificering en het maximale startgewicht van het vliegtuig. De uitstoot hangt met deze criteria samen - hoe hoger het geluidsniveau en het maximale startgewicht, hoe hoger de uitstoot - en is niet als apart criterium benoemd. Wel is het effect op de uitstoot onderzocht.

Vraag 6
Wat is uw mening over deze keuze? Zijn er in dit verband - de focus op de geluidscertificering en het maximale startgewicht bij een heffing per vliegtuig - nog zaken die u onder de aandacht wil brengen? Zo ja, kunt u dit toelichten?

De meest vervuilende vliegtuigen moeten sowieso worden geweerd uit Nederland. Daarnaast moet er idd een progressieve vervuilingsbelasting worden ingevoerd. Principe de vervuiler betaalt hanteren.
Voer normen in mbt geluidscertificering en max startgewicht. Daarboven geen toegang tot Nederlandse luchthavens.

Vraag7

Spoor 2 Een belasting op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen

7. Consequenties belasting per vliegtuig
Als bezwaar tegen een belasting per vliegtuig wordt wel gezien dat dan ook transferreizigers en luchtvracht in de heffing worden betrokken. Zie in dit verbrand ook de toelichting bij vraag 9 over het buiten de heffing laten van transferreizigers bij een passagiersbelasting.

Vraag 7
Hoe kijkt u aan tegen deze consequentie van een belasting per vliegtuig?

Ook transferreizigers en luchtvracht dragen bij aan vervuiling door uitstoot en overlast/gevolgen gezondheid door lawaai. De vervuiler moet betalen.

Vraag8

Spoor 2 Een belasting op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen

8. Onderzochte varianten 2a, 2b en 2c van een belasting per vliegtuig
In het onderzoek van CE Delft zijn de effecten onderzocht van drie varianten voor een heffing per vliegtuig. In iedere variant wordt gedifferentieerd tussen de geluidscertificering (van luider naar stiller) TB, TC, TD en TE, en wordt het tarief bepaald per ton maximaal startgewicht (MTOW).

• In de varianten 2a en 2b is de tariefsverhouding per ton MTOW van luidere naar stillere vliegtuigen 8:4:2:1. Het verschil is dat het tarief bij variant 2a zodanig is vastgesteld dat het leidt tot de beoogde opbrengst van zo’n € 200 miljoen.
• In variant 2b zijn deze tarieven verdubbeld, zodat de opbrengst meer vergelijkbaar is met de opbrengst waartoe de in het regeerakkoord genoemde tarieven zouden leiden.
• In variant 2c is de beoogde opbrengst evenals in variant 2a de beoogde € 200 miljoen, maar wordt sterker naar geluidsniveau gedifferentieerd. De tariefsverhouding per ton MTOW van luidere naar stillere vliegtuigen is in deze variant 18:7:3:1, waardoor luidere vliegtuigen meer zouden gaan betalen en stillere minder.

Vraag 8
Heeft u opmerkingen over de drie onderzochte varianten en de effecten daarvan en heeft u een voorkeur voor een bepaalde variant? Zo ja, kunt u dit toelichten? Zijn er nog andere punten die u onder de aandacht wil brengen over de mogelijkheid van een belasting per vliegtuig en zo ja, kunt u deze toelichten?

Er moet zowel worden gedifferentieerd naar geluidsniveau en vervuiling met de tarieven voor vliegtuigen als worden ingezet op hoogste opbrengst vliegbelasting. Dus variant 2d. De vervuiler moet gaan betalen. En niet een bijna symbolisch bedrag, maar de echte prijs.

Vraag9

Spoor 3 Een vliegticketbelasting

9. Positie transferreizigers
In de Europese landen waar op dit moment een ticketbelasting wordt geheven, zoals Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, geldt deze belasting niet voor transferreizigers. De belasting wordt alleen geheven voor passagiers die hun reis beginnen op de desbetreffende luchthaven. Aan de andere kant is het tarief daarbij in de meeste gevallen afhankelijk van de eindbestemming, ongeacht eventuele transfers op binnen- of buitenlandse luchthavens gedurende de reis. Op deze manier wordt alleen in het land waar de reis aanvangt belasting geheven, en wel eenmaal, over het volledige traject.

Vraag 9
Hoe kijkt u aan tegen deze opzet, waarbij alleen belasting wordt geheven in het land waar de reis aanvangt, eenmalig en over het volledige traject van de reis? Kunt u dit toelichten?

Transferpassagiers vervuilen ook Nederland, dus moeten ze ook in Nederland betalen. Zeker omdat de tandem Schiphol/KLM, met Shell en het Ministerie van I en W op de achtergrond, blijft inzetten op het achterhaalde mainport-concept met Schiphol als hub, moet daarvoor worden betaald. Transferpassagiers leveren de Nederlandse economie verder als (bijna) niks op. Kan niet zo zijn dat alle lasten worden afgewend op de Nederlandse belastingbetaler. De vervuiler moet gaan betalen. Elke vervuiler. Als er eenmalig wordt betaald voor het volledige traject, zou er in Europees verband een afdrachtsysteem moeten komen. Er zijn trajecten of onderdelen daarvan waarvoor vliegen op z'n minst sterk ontmoedigd zou moeten worden.

Vraag10

Spoor 3 Een vliegticketbelasting

10. Onderzochte varianten 3a tot en met 3e van een ticketbelasting
In het onderzoek van CE Delft zijn de effecten onderzocht van vijf varianten voor een heffing per passagier. In alle varianten is sprake van een luchthavenvertrekbelasting per passagier, waarbij transferreizigers en vracht niet in de heffing worden betrokken. De varianten verschillen alleen voor wat betreft het aantal tariefzones en de tarieven.

• Variant 3a sluit aan bij de Duitse vliegbelasting voor wat betreft zowel de indeling in drie tariefzones (0-2000 kilometer, 2000-6000 kilometer en verder dan 6000 kilometer) als de tarieven, zoals ook benoemd in het regeerakkoord. Dit leidt tot een aanmerkelijk hogere opbrengst dan de beoogde € 200 miljoen.
• In de overige vier varianten hebben de onderzoekers de tarieven zodanig vastgesteld dat de opbrengst zo’n € 200 miljoen bedraagt. Variant 3b hanteert daarbij dezelfde indeling in drie zones als variant 3a, met lagere tarieven in dezelfde verhouding als in variant 3a.
• Variant 3c is een vereenvoudigde versie van variant 3b met slechts twee afstandszones zoals geldend voor de vliegbelasting in 2008-2009.
• De varianten 3d en 3e wijken af van de eerste drie varianten in die zin, dat bij een langere vliegafstand naar de eindbestemming geen hoger tarief geldt. Variant 3d kent geen zones. Voor alle vertrekkende passagiers geldt hetzelfde vlakke tarief. De belastingdruk per kilometer is daardoor hoger wanneer de eindbestemming dichterbij ligt.
• Variant 3e kent zelfs een degressief tarief, waarbij voor kortere afstanden een hoger tarief geldt dan voor langere afstanden. De gedachte zou dan kunnen zijn dat voor de kortere afstanden alternatieve vervoermiddelen over land of water beschikbaar zijn.

Vraag 10
Heeft u opmerkingen over de vijf onderzochte varianten en de effecten daarvan en heeft u een voorkeur voor een bepaalde variant? Zo ja, kunt u dit toelichten?

Voorkeur gaat uit naar nog andere variant, te weten combinatie van een zo hoog mogelijk tarief, waarbij voor kortere afstanden idd een hoger tarief moet worden gehanteerd, juist vanwege de alternatieve vervoersmiddelen. De nodeloze vervuiler moet extra betalen.

Vraag11

Algemeen

11. Bereik van een vliegbelasting
In vrijwel alle varianten van een belasting op luchtvaart moet worden bepaald welke vliegtuigen in de heffing worden betrokken en wie belastingplichtig zijn. De vliegticketbelasting die in de periode van 1 juli 2008 tot en met 30 juni 2009 in Nederland werd geheven gold bijvoorbeeld niet voor de kleinste vliegtuigen en werd geheven van de vijf grotere Nederlandse luchthavens. Daarmee kon voor de heffing van deze belasting worden aangesloten bij de bestaande structuur van heffingen door de luchthavens zelf. Maar ook andere keuzes zijn denkbaar.

Vraag 11
Zijn er op dit punt zaken die u nog onder de aandacht zou willen brengen wanneer het kabinet opnieuw een belasting op luchtvaart zou invoeren?

Ook de 'kleine luchtvaart' moet vliegbelasting betalen. Ook die vervuilt. Zou te gek voor woorden zijn als zakenjets, helikopters en plezierluchtvaart, valschermspringen niet zouden betalen.
Maak een uitzondering voor elektrische vliegtuigen op groene stroom met een lager tarief. Wel een tarief, want ook elektrische vliegtuigen maken lawaai.

Vraag12

Algemeen

12. Administratieve lasten en uitvoeringskosten
Een belangrijk criterium bij de keuze welk spoor wordt uitgewerkt en bij de verdere uitwerking van die keuze is, dat de belasting niet leidt tot onnodige administratieve lasten voor de betrokken ondernemers en dat rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid.

Vraag 12
Heeft u op dit punt nog aanvullende opmerkingen en suggesties en zo ja, kunt u deze toelichten?

BTW is ook ooit ingevoerd en toen werden dezelfde bezwaren geopperd. Voor mensen met een auto van de werkgever geldt dat ze zelf een kilometeradministratie moeten bijhouden. Misschien een idee, zeker voor kleine luchtvaart?

Vraag13

Algemeen

13. Vervolg
Het kabinet zal na de zomer een keuze maken welke variant verder wordt uitgewerkt. Zowel bij die keuze als bij de verdere uitwerking zal ook de inbreng in deze consultatie worden betrokken.

Vraag 13
Heeft u in dit verband nog opmerkingen of suggesties die in het voorgaande nog niet aan de orde zijn geweest en die u onder de aandacht van het kabinet wil brengen?

Onderzoek of een combinatievariant van ticketbelasting en vliegbelasting vervuilende en lawaaiige vliegtuigen een optie is. Er moet door de vervuilers echt fors gaan worden betaald, willen ze de echte prijs voor vliegen gaan betalen.
Voer ook btw in op tickets, hoog tarief, accijns op brandstof. De wereld(bevolking) is anno 2018 (ook) op andere manieren verbonden dan door luchtvaart alleen. Houd rekening met de absoluut noodzakelijke transitie.
Anticipeer ook op stop groei luchtvaart en mogelijke krimp. Hele uitbreiding Lelystad Airport is absoluut overbodig.