Belasting op luchtvaart

Reactie

Naam	F van de Kerkhof
Plaats	's-Hertogenbosch
Datum	1 september 2018

Vraag1

1. Achtergrond
In het internationale luchtvervoer is op dit moment geen accijns verschuldigd over vliegtuigbrandstoffen, en geen btw over vliegtickets. De invoering van een belasting op luchtvaart leidt tot een opbrengst die, net als andere belastingen zoals btw en accijns, ten goede komt aan de algemene middelen waaruit de overheidsuitgaven worden betaald. Tegelijkertijd zouden daarmee de negatieve milieugevolgen van de luchtvaart, die nu niet of slechts ten dele worden doorberekend aan vliegmaatschappijen en hun klanten, wat beter tot uitdrukking komen in de prijs van luchtvervoer. Dit kan leiden tot verkleining van het prijsverschil met mogelijke alternatieve vervoermiddelen die minder milieubelastend zijn, en daarmee tot een andere keuzes door consumenten. Het kan echter afhankelijk van de omstandigheden, zoals tarieven en afstand naar een alternatieve luchthaven buiten Nederland, ook leiden tot de keuze om af te zien van de reis of te reizen via een luchthaven over de grens, waar geen belasting op luchtvaart wordt geheven.

Vraag 1
Hoe kijkt u aan tegen deze aspecten van een belasting op luchtvaart? Zijn er onderwerpen die u in dit verband onder de aandacht wil brengen en zo ja, kunt u deze toelichten?

Het is eigenlijk gek dat de luchtvaartsector de 'belastingdans' tot nu toe heeft kunnen ontspringen. Jarenlang hebben mensen op kosten van het klimaat en de gezondheid van mensen die rondom vliegvelden wonen (want dat zijn toch echt de grootste slachtoffers van de luchtvaart) voor die kosten kunnen opdraven. Het voorstel zoals hierboven beschreven is een stap in de juiste richting. Een kleine stap weliswaar. Maar elke stap is er één.

Het feit dat de transportsector oneerlijk is belast is zeer kwalijk. Niet alleen zijn groenere alternatieven (met name trein en bus) altijd achtergesteld doordat ze wel belastingen moesten betalen, maar de prijs van vliegen is op deze manier synthetisch laag gehouden.

Het argument dat dit goedkope vakantievliegreizen mogelijk heeft gemaakt voor Nederlanders die anders niet van verre vakanties in luxe oorden zouden kunnen genieten, is maar gedeeltelijk waar. De luxe van vliegen zit hem namelijk niet in de bestemming, maar in het feit dat je er relatief sneller kan komen. Het is ook mogelijk om met de trein op vakantie te gaan, of met de bus.

Vraag3

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

3. Btw en accijns
Een van de redenen dat het kabinet een belasting op luchtvaart onderzoekt, is dat in het internationale vliegverkeer geen accijns is verschuldigd over vliegtuigbrandstoffen en geen btw over vliegtickets. Om dit op Europees niveau te veranderen is voor beide belastingen een voorstel nodig van de Europese Commissie, dat vervolgens met unanimiteit moet worden aangenomen. Om brandstof voor vliegtuigen op Europees niveau in de accijnsheffing te kunnen betrekken is het in theorie ook een optie om op Europees niveau bilaterale luchtvaartverdragen op dit punt te herzien.

Vraag 3
Wat is uw mening over deze opties? Ziet u nog een andere mogelijkheid om te bereiken dat de luchtvaart wordt betrokken in de heffing van btw en accijns, en ziet u hier ook een rol voor de luchtvaartsector zelf? Kunt u dit toelichten?

Het is raar dat er allerlei veranderingen worden voorgesteld voor een duurzamere maatschappij, maar dat de meest vervuilende sector van allemaal met rust wordt gelaten - alsof je als je onder een hittelamp zit en het warm hebt, je maar lagen kleren blijft uittrekken tot het minder warm wordt, terwijl je ook gewoon de hittelamp uit zou kunnen zetten.

Vraag4

Spoor 1 Europese afspraken over belastingen op luchtvaart

4. Europese passagiersbelastingen
Verschillende Europese landen, waaronder Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, heffen op dit moment een vliegbelasting per vertrekkende passagier. Deze heffingen zijn niet gecoördineerd. België, Nederland en Luxemburg heffen geen vliegbelasting. Een optie is denkbaar waarbij passagiersbelastingen binnen de Europese Unie meer worden gecoördineerd, bijvoorbeeld door afspraken te maken waarover belasting zal worden geheven, binnen welke bandbreedte eventuele afstandszones en tarieven worden gekozen, of hoe dubbele belasting wordt voorkomen. Denkbaar is een meer permanente vorm van afstemming tussen landen die daadwerkelijk een vliegbelasting hebben ingevoerd of dit overwegen te doen. Een andere optie zou kunnen zijn in te zetten op harmonisatie op Europees niveau van de voornaamste kenmerken van dergelijke passagiersbelastingen. Een nog verdergaande optie zou een Europese passagiersbelasting zijn.

Vraag 4
Wat is uw mening over dergelijke opties voor meer coördinatie of harmonisatie op Europees niveau van belastingen op luchtvaart? Ziet u nog andere mogelijkheden voor afstemming op Europees niveau en zo ja, kunt u dit toelichten?

Dit is typisch een probleem dat op Europees niveau moet worden gecoördineerd, anders blijft oneerlijke competitie binnen de luchtvaartsector bestaan.

Vraag7

Spoor 2 Een belasting op lawaaiige en vervuilende vliegtuigen

7. Consequenties belasting per vliegtuig
Als bezwaar tegen een belasting per vliegtuig wordt wel gezien dat dan ook transferreizigers en luchtvracht in de heffing worden betrokken. Zie in dit verbrand ook de toelichting bij vraag 9 over het buiten de heffing laten van transferreizigers bij een passagiersbelasting.

Vraag 7
Hoe kijkt u aan tegen deze consequentie van een belasting per vliegtuig?

Waarom zou dat een probleem zijn? Er wordt gedaan alsof een belasting op vliegen alles onmogelijk zou maken: transport, vakanties, zakenreizen. Maar de markt voor internationaal transport bestaat uit meer dan alleen vliegtuigen. Dit reduceert deze zorg wat mij betreft tot een onnodige verspilling van tijd.

Vraag9

Spoor 3 Een vliegticketbelasting

9. Positie transferreizigers
In de Europese landen waar op dit moment een ticketbelasting wordt geheven, zoals Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, geldt deze belasting niet voor transferreizigers. De belasting wordt alleen geheven voor passagiers die hun reis beginnen op de desbetreffende luchthaven. Aan de andere kant is het tarief daarbij in de meeste gevallen afhankelijk van de eindbestemming, ongeacht eventuele transfers op binnen- of buitenlandse luchthavens gedurende de reis. Op deze manier wordt alleen in het land waar de reis aanvangt belasting geheven, en wel eenmaal, over het volledige traject.

Vraag 9
Hoe kijkt u aan tegen deze opzet, waarbij alleen belasting wordt geheven in het land waar de reis aanvangt, eenmalig en over het volledige traject van de reis? Kunt u dit toelichten?

Nee. Dit is vast een oplossing, maar niet voor het probleem dat besproken wordt. Simpelweg omdat het fundamentele en ideologisch gedreven probleem - valse competitie in de transportsector- hiermee niet opgelost wordt.